اثر هدفمند شدن یارانه های آب در مصرف آب در تولید برنج استان گیلان

استان گیلان دومین قطب اصلی تولید ارقام مختلف برنج دانه بلند در ایران است. زراعت برنج شکل غالب کشاورزی در این استان بوده و آب آبیاری مهمترین و حیاتی ترین نهاده مورد نیاز در فرایند تولید محصول یادشده، می باشد. کاهش میزان دسترسی به آب آبیاری کافی و مطمئن در سال های اخیر و افزایش هزینه های تأمین آب آبیاری در کنار چشم انداز آتی در خصوص افزایش قیمت این نهاده به واسطه سیاست هدفمند شدن یارانه ها، ضرورت مطالعه آثار احتمالی بر الگوی مصرف آب آبیاری در فرایند تولید برنج این استان را گوشزد می نماید. در این راستا، پژوهش حاضر با برازش فرم های مختلف تابع تولید و استخراج کشش های تولیدی به همراه تخمین تابع هزینه ی ترانسلوگ با استفاده از رهیافت isur و محاسبه ی کشش های خود قیمتی و متقاطع، کشش های خودی و متقاطع آلن و توابع تقاضا برای نهاده ها در دو حالت قبل و بعد از هدفمند شدن یارانه ها، آثار سیاست هدفمندی یارانه ها که منجر به افزایش قیمت نهاده آب آبیاری شده را مورد بررسی قرار می دهد. داده های مورد استفاده در این مطالعه از طریق نمونه گیری به روش تصادفی و تکمیل 140 پرسشنامه از شالیکاران شهرستان رشت استان گیلان در سال زراعی 1392-1391 به دست آمده است. کاهش کشش های خودی و آلن و خود قیمتی نهاده ی آب پس از هدفمندی نشان می دهد که حساسیت کشاورزان به افزایش قیمت آب پس از هدفمندی کاهش یافته و افزایش قیمت تاثیر چندانی در کاهش مصرف آب و کاهش تولید نداشته است. مثبت بودن و افزایش ضریب قیمت آب بعد از هدفمندی یارانه ها نشان می دهد که افزایش قیمت آب، افزایش هزینه ی شالیکاران را به همراه دارد.